Bồ đào mỹ tửu : giải oan cho nhà binh uống rượu ?

                       Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi

                       dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi

                       túy ngọa sa trường quân mạc tiếu

                       cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi

    Lương Châu Từ phiên âm từ 4 câu thơ của Vương Hàn (687-727) Trung Quốc,  với những cái nhìn khác nhau của người dịch , nhưng  tựu trung có lẽ cũng xoay quanh một chủ đề chính : rượu và chiến tướng ! còn đàn trên lưng ngựa hay uống lúc nào cũng là rượu và chiến binh !!

                       

    * Bản dịch của Trần Trọng Kim :

                       Rượu nho kèo chén lưu ly

                       uống thì trên ngựa tiếng tỳ giục sôi

                       say nằm bãi cát chớ cười

                       xưa nay chinh chiến mấy ai đã về,

                       

                            

     *Trần Trọng San :

                       Rượu bồ đào chén dạ quang

                       muốn say, đàn đã rền vang giục rồi

                       sa trường , say ngủ ai cười

                       từ xưa chinh chiến mấy người về đâu

      *Vân Bình Tôn Thất Lương :

 
                       Rượu bồ đào , chén dạ quang

                       ngập ngừng muốn uống,tiếng đàn giục đi

                       say nằm bãi cát li bì

                       xưa nay chinh chiến người đi ai về

             

 

        * Bùi Khánh Đản :

                       Bồ đào rượu rót chén lưu ly

                       muốn uống,tỳ bà giục ngựa đi

                       bãi cát say nằm chê cũng mặc

                       xưa nay chinh chiến mấy ai về



                   

         * Đoàn Thuận :

                       Chén dạ quang,rượu bồ đào

                       nhắp môi,đàn giục chiến bào yên cương

                       đừng cười say chốn chiến trường

                       xưa nay chinh chiến hồi hương mấy người

         * Trần Quang Trân :

                       Bồ đào rượu rót chén lưu ly

                       toan nhắp,tỳ bà đã giục đi

                       say khướt sa trường anh chớ mỉa

                       xưa nay chinh chiến mấy ai về

                           

          * Lê Nguyên Lưu :

                       Rượu đào ngon ngọt chén lưu ly

                       toan uống trên yên giục tiếng tì

                       chớ mỉa người say nằm bãi cát

                       xưa nay chinh chiến mấy ai về

                            
            * Trịnh Minh Tú :
                   lưu ly chén rượu bồ đào
                  nghe tỳ giục ngựa uống chào biệt ly
                  sa trường say ngã cười chi
                  xưa nay chinh chiến người đi ai về

                          


Wang Han 

A SONG OF LIANGZHOU 

They sing, they drain their cups of jade, 
They strum on horseback their guitars. 
...Why laugh when they fall asleep drunk on the sand ? -- 
How many soldiers ever come home?
(một bản dịch tiếng Anh)

         ....................................................................................

3. Chu Tự Thanh - Đường thi tam bách thủ - Tân Cương

Dùng nho cất thành rượu ngon, rót vào chén dạ quang là chén làm bằng bạch ngọc mài giũa nên. Vị tướng quân toan uống, hốt nhiên nghe tiếng tì bà từ Trên Lưng Ngựa, giục giã lên đường. Mặc cho các người thôi thúc, ta hẳn uống thêm vài chén nữa. Cho dù ta có say khướt, nằm vật chốn sa trường các người chớ cười chi, mà nên hiểu rằng tự xưa nay, những người ra đi chinh chiến có mấy ai trở về! (SĐD trang 269).

      Bồ đào là quả nho , bồ đào tửu là rượu nho , là vang ( vin , wine ) , chén dạ quang là chén làm bằng bạch ngọc cực  quý ( ban đêm tự phát sáng )- Lưu Ly là "quốc bảo chi ngọc " chén cực quý ,trong suốt như pha lê ,có thể tự phát sáng  , có bản dịch là chén pha lê nhưng tui nghĩ để  cho phù hợp khung cảnh chứ không thú vị và gây cảm xúc bằng chén dạ quang. Tỳ bà là loại đàn có 4 dây , thường đàn trên lưng ngựa , cả 3 thứ rượu nho , chén dạ quang và đàn tỳ bà có nguồn gốc từ người Hồ bên Tàu ( xưa là vùng  Cam Túc ) - trước khi ra trận hay đang ở trên chiến trường có những lúc ly rượu mang nhiều ý nghĩa và cả sự cảm khái , hào sảng, mang cả sự dũng khí và nổi niềm của những chiến binh mà ngày quy cố hương luôn xa vời vợi.

                     
   
    Một ý của Vương Hàn những diển lại theo ý người khác tùy theo cảm nhận của mỗi người, tui không dám bàn về sự chính xác của lời dịch theo mỗi người nhưng chỉ chú tâm vào giải oan cho những giọt rượu ngọt- nồng- say -thơm tình chiến hữu. Hóa ra ngày xưa cũng như bi chừ rượu là thứ không thể thiếu với từ chiến tướng đến binh nhì , cho nên tui tự tha thứ cho mình khi sau một cuộc rượu nào đó ngày xửa ngày xưa mà bây giờ có muốn thì đốt đuốc đi dò tìm cũng không bao giờ có được mùi rượu cay nồng cảm khái cùng sự sảng khoái trần trụi, khi cảm nhận được ranh giới mong manh của thành bại,anh hùng,danh tướng và bại tướng, của tiếng ngựa hí quân reo cổ sử và sự thôi thúc của mùi thuốc súng , của sự thôi thúc nghiệp binh khi đối mặt với sự nghiệt ngã của chiến trường.
              
                          
***chủ nhật, tháng 9/toàn.
   -------------------------------------------------------------------------------                               *****************
        
  "tân cổ zô ziên " :  đang đối ẩm trên tấm poncho mà mấy quan xe tăng nhà mình có réo gọi đi chơi chỗ khác cũng mặc , nhẩn nha làm thêm ít chén , rụ...bình-đông , chén ..lập lòe như ma trơi qua ánh  sáng lung linh trên bầu trời màu xám, quan Nui nhà ta cũng túy lúy càn khôn trong vườn bưởi , trong lúc Nạc và đồng môn kẹt ở bên kia đèo nghe Gai Huệ của CLN vừa thả xuống không cần thông qua chủ tịm ,nhưng  khó mà "sang ngang"  để "thương hoài ngàn năm" với Mai Thiên Vân được,  Hùng đào thì đang nhờ mấy "em là thủy hử" để đưa cay cho đở say sóng ,nhưng vẫn cứ lắc lư con tàu đi hoài,  chủ tịm thì mắc kẹt trong "rừng lá thấp" không kịp về xem Thúy Nga 108 , lão Tô vướng dù bên A Shau vì đi tìm cây đoác, nên phải để bác Tư chinh chiến miệt vườn mỏi gối chồn chân phải nghỉ xả hơi ít bửa vì hết sức để...trèo dừa, .....ui ,mấy quan nhà ta thì vẫn âm thầm lai rai ba sợi khi có chút chiện zui,buồn ....thiệt tình là chiến trường xưa nay vẫn cứ ngổn ngang mà r..ụ thì còn nhiều nhưng không còn sức ú..n, Minh mạng ,tắc kè ,hải mã ..cũng chào thua , đường không xa mà mắt cứ mờ, chỉ có tướng Nam xương lúc nào nhâm nhi trước khi lên ngựa cũng luôn có bông... để bẻ cho ấm lòng chiến hủ, ....
                       

                             

                      rượu ba kích của Nam xương vừa  gửi tặng

Đố ai chừa được rượu tăm
Chừa ăn thuốc chín, chừa nằm chung hơi
.................

                                                        (thơ vui-chôm)
              
                       
                         

            tản mạn cúi từng cho zui cửa zui nhà dù có lạc đề và ở đâu đó trong sâu thẳm vẫn còn đó những khoảnh khắc và thời khắc không thể nào quên , nên lại quay về cố quận :
                        đất Quảng Nam chưa mưa đà thấm
                      ..rượu nho nào chưa nhấm ...đã quay
            tàn.